กระป๋องเครื่องดื่มและกระป๋องสเปรย์
รีไซเคิลได้เหมือนกันหรือไม่?

กระป๋องเครื่องดื่มและกระป๋องสเปรย์ ที่เราเรียกว่ากระป๋องทั้งคู่นั้น แท้จริงแล้วมีความเหมือนหรือแตกต่างกันไหม? หลายคนอาจจะคิดแค่ว่าเป็นเรื่องของชนิดกระป๋อง แต่ก็คงคิดไม่ถึงว่านี่จะเป็นเรื่องใกล้ตัว จะใกล้ตัวอย่างไรนั้น Aluminium Loop ชวนทุกคนมาหาคำตอบกัน 

กระป๋องสเปรย์นั้น จริงๆ แล้วมีทั้งที่ทำมาจากเหล็กและจากอลูมิเนียม (ดูเทคนิคการแยกกระป๋องเหล็กและกระป๋องอลูมิเนียมได้ที่นี่) สำหรับกระป๋องสเปรย์ที่ทำมาจากอลูมิเนียมแม้จะมีส่วนผสมจากอลูมิเนียมเป็นหลักเหมือนกระป๋องเครื่องดื่ม แต่กระป๋องสองชนิดนี้กลับมีความแตกต่างกัน เนื่องจากผลิตภัณฑ์อลูมิเนียมที่อยู่รอบตัวเรานั้นส่วนใหญ่เป็นอลูมิเนียมผสม (Aluminium Alloy) ที่มีการผสมอลูมิเนียมกับธาตุอื่นๆ ให้มีคุณสมบัติที่เหมาะกับการขึ้นรูปเป็นผลิตภัณฑ์อลูมิเนียมต่างๆ แต่สิ่งที่สำคัญมากๆ ที่กระป๋องอลูมิเนียมทั้งสองชนิดนี้มีความเหมือนกันก็คือความสามารถในการรีไซเคิลได้ไม่รู้จบ ต่างจากกระป๋องเหล็กที่กระบวนการรีไซเคิลใช้เวลานาน จนอาจทำให้เหล็กกลายเป็นสนิม และเนื้อเหล็กค่อยๆ หายไป

ปัจจุบันเราแบ่ง Aluminium Alloy ออกเป็น 9 ซีรีส์ ตามคุณสมบัติของอลูมิเนียมทึ่มีการผสมกับธาตุต่างๆ (อ่านบทความเรื่อง Aluminium Alloy ได้ที่นี่)

สำหรับกระป๋องเครื่องดื่มเองนั้นก็มีการใช้ Aluminium Alloy ถึง 2 ซีรีส์ ตามการใช้งานของตัวกระป๋องและฝาที่แตกต่างกัน โดยตัวกระป๋องจะใช้อลูมิเนียมในซีรีส์ที่ 3 (อลูมิเนียมเจือแมงกานีส) ที่มีคุณสมบัติด้านความแข็งแรงค่อนข้างดี แต่มีความยืดหยุ่นและความเหนียวสูง ซึ่งช่วยให้การขึ้นรูปกระป๋องทำได้ง่าย ในขณะที่ฝากระป๋องจะใช้อลูมิเนียมในซีรีส์ที่ 5 (อลูมิเนียมเจือแมกนีเซียม) ที่มีความแข็งแรงและความกรอบเปราะมากกว่า รวมถึงทนต่อการกัดกร่อนได้ดี เพื่อให้ตัวฝาคงตัวและสามารถเปิดบริโภคได้สะดวก ซึ่งถึงแม้ว่ากระป๋องและฝาเครื่องดื่มจะผลิตจาก Aluminium Alloy คนละซีรีส์กัน แต่ก็มีเทคนิคที่ทำให้สามารถรีไซเคิลได้ทั้งใบ (อ่านบทความเกี่ยวกับการรีไซเคิลกระป๋องเครื่องดื่มอลูมิเนียมได้ที่นี่)

ส่วนกระป๋องสเปรย์ประเภทอลูมิเนียมนั้นผลิตมาจาก Aluminium Alloy ซีรีส์ที่ 7 (อลูมิเนียมเจือสังกะสี) ที่มีคุณสมบัติด้านความแข็งแรงสูง น้ำหนักเบา และทนแรงดันได้สูง แต่เป็นการใช้อลูมิเนียมผลิตเฉพาะตัวกระป๋องเท่านั้น ยังมีส่วนของวาล์วกระป๋องที่ทำมาจากเหล็ก และหัวฉีดที่ทำมาจากพลาสติก

วาล์วกระป๋องสเปรย์ที่เป็นเหล็ก
หัวกระป๋องสเปรย์ประเภทต่างๆ ที่เป็นพลาสติก

กระป๋องสเปรย์จะใช้บรรจุผลิตภัณฑ์ที่เมื่อกดหรือฉีดออกมาแล้วจะมีลักษณะเป็นละอองหรือเนื้อโฟม เช่น สี ผลิตภัณฑ์ระงับกลิ่นกาย ยาฆ่าแมลง ครีมโกนหนวด เป็นต้น และการที่จะดันให้ตัวผลิตภัณฑ์ออกมาได้นั้นต้องใช้สารขับดันซึ่งมีทั้งประเภทอัดลม (Nitrogen) และของเหลว (Propane) ถูกบรรจุลงไปในตัวกระป๋องด้วย ซึ่งการมีสารขับดันอยู่ในตัวกระป๋องก็ทำให้บรรจุภัณฑ์กระป๋องสเปรย์จัดเป็นขยะอันตราย เพราะแรงดันในกระป๋องอาจทำให้เกิดการระเบิดได้

ถึงแม้จะเป็นขยะอันตรายต่กระป๋องสเปรย์ประเภทอลูมิเนียมนั้นก็ยังสามารถนำกลับมารีไซเคิลได้ไม่รู้จบ ซึ่งตัวผลิตภัณฑ์ที่เป็นสารเคมีในกระป๋องก็จะถูกกำจัดไปพร้อมกันด้วย อย่างไรก็ตาม เมื่อจะรีไซเคิลต้องแยกส่วนประกอบเหล่านี้ออกจากกันก่อน เนื่องจากเป็นวัสดุคนละชนิดกัน แต่ผู้บริโภคก็ไม่ควรแยกชิ้นส่วนเหล่านี้ทั้งหัวฉีดที่เป็นพลาสติกและวาล์วกระป๋องที่เป็นเหล็กออกจากตัวกระป๋องสเปรย์ด้วยตัวเอง แม้จะใช้ผลิตภัณฑ์จนหมดแล้วก็ตาม เพราะการแยกทำได้ยากมาก และเพื่อป้องกันอันตรายที่อาจเกิดจากผลิตภัณฑ์ที่เป็นสารเคมีหรืออาจเกิดการระเบิดขึ้นได้ ทางที่ดีควรใช้ผลิตภัณฑ์ให้หมดกระป๋องก่อนรวบรวมขายเป็นขยะรีไซเคิล ซึ่งจะมีผู้เชี่ยวชาญจัดการแยกชิ้นส่วนออกจากกันก่อนนำไปเข้าสู่กระบวนการรีไซเคิลต่อไป

อลูมิเนียมอัดแท่ง
กระป๋องสเปรย์ที่ผลิตจาก Aluminium Alloy ซีรีส์ที่ 7 สามารถนำมาหลอมเพื่อขึ้นรูปเป็น Ingot ก่อนส่งกลับเข้าสู่กระบวนการผลิตอีกครั้ง

สิ่งสำคัญที่ผู้บริโภคควรคำนึงถึงเกี่ยวกับกระป๋องสเปรย์ใช้แล้วก็คือ กระป๋องสเปรย์เป็นขยะอันตรายที่สามารถรีไซเคิลได้ (เฉพาะประเภทอลูมิเนียม) แต่ไม่ได้มีกระบวนการรีไซเคิลเหมือนกับกระป๋องเครื่องดื่ม และไม่สามารถรีไซเคิลรวมกันได้ เพราะใช้ Aluminium Alloy คนละซีรีส์กัน จึงต้องรีไซเคิลแยกกัน

กระป๋องสเปรย์ที่อัดรวมมาพร้อมกระป๋องเครื่องดื่ม เมื่อเข้าสู่กระบวนการรีไซเคิลจะไม่สามารถรีไซเคิลไปพร้อมกับกระป๋องเครื่องดื่มได้

ดังนั้นแล้ว ก่อนทิ้งขยะประเภทกระป๋อง ต้องศึกษาให้ดีก่อนทิ้งว่าควรจัดการอย่างไร ทิ้งรวมกันได้ไหม เพื่อลดภาระและลดความเสี่ยงในกระบวนการคัดแยกและรีไซเคิลต่อจากนี้ ที่สำคัญสำหรับกระป๋องทุกชนิดที่เป็นอลูมิเนียมก็คือเพื่อให้กระป๋องได้กลับมาเป็นกระป๋องอีกครั้ง เพราะอลูมิเนียมสามารถรีไซเคิลได้ไม่รู้จบ!

หากคุณไม่รู้จะหาข้อมูลเกี่ยวกับกระป๋องที่ไหน ลองติดตาม Aluminium Loop ไว้ได้เลย เรามีเกร็ดความรู้มาแชร์ทุกท่านอยู่เรื่อยๆ เพื่อสิ่งแวดล้อมและสังคมที่ยั่งยืนของเราทุกคน

 

ขอบคุณข้อมูลและรูปภาพจาก บริษัท แองโก เอเชีย กรุ๊ป (ประเทศไทย) จำกัด

ที่มา
– ลุงซาเล้งกับขยะที่หายไป, กระป๋องสเปรย์เป็นขยะอันตรายหรือขยะรีไซเคิล, 2019
https://bit.ly/3Baqaat
– บุญรักษ์ กาญจนวรวณิชย์, กระป๋องสเปรย์, 2011
https://www2.mtec.or.th/th/e-magazine/admin/upload/255_8-13.pdf
– ChatCooling, ส่วนประกอบของบรรจุภัณฑ์กระป๋องสเปรย์
http://www.chatcooling.com/index.php/th/service/aerosol-accessories/
Facebook
Twitter
LinkedIn

บทความที่เกี่ยวข้อง

เปิดมุมมองของผู้บริโภคเข้าสู่โลกแห่งการคัดแยก

ผู้บริโภคคือตัวแปลสำคัญในการคัดแยกขยะตั้งแต่ต้นทางเพื่อให้ขยะได้ไปสู่แหล่งกำจัดขยะที่ถูกต้องและมีประสิทธิภาพ

อ่านต่อ

ความรับผิดชอบที่ไม่ใช่แค่ “ผู้ผลิต”

การรณรงค์ให้ผู้บริโภคพกถุงผ้าและลดการใช้บรรจุภัณฑ์พลาสติกอาจไม่เพียงพอ ผู้ผลิตเองที่มีส่วนสำคัญในการสร้างขยะและมลพิษต้องรับผิดชอบด้วยเช่นกัน

อ่านต่อ
บรรจุภัณฑ์ยั่งยืนคืออะไร? ทำไมธุรกิจต้องปรับตัวและเปลี่ยนแปลง

ทำไมธุรกิจบรรจุภัณฑ์ต้องปรับตัวและเปลี่ยนแปลง?

ขยะบรรจุภัณฑ์เป็นเรื่องใกล้ตัวของทั้งผู้บริโภคและผู้ผลิต ผู้ผลิตจำเป็นต้องเข้ามามีบทบาทในการรับผิดชอบบรรจุภัณฑ์ของตนตั้งแต่ต้นทาง

อ่านต่อ