กว่าจะมาเป็นกระป๋องอลูมิเนียม: วิธีการผลิตกระป๋องอลูมิเนียม

กระป๋องอลูมิเนียมที่คุณเห็นอยู่ทุกวันนี้นั้น ล้วนแล้วแต่ต้องผ่านกระบวนการผลิตมาหลากหลายขั้นตอน อยากรู้หรือไม่ว่ากว่าจะกลายมาเป็นกระป๋องอลูมิเนียมบรรจุภัณฑ์บรรจุเครื่องดื่มให้คุณได้บริโภคกันนั้น ต้องผ่านกระบวนการอะไรบ้าง มาเรียนรู้ไปพร้อมกันในบทความนี้เลยค่ะ

ยังไม่นับตั้งแต่กระบวนการเตรียมวัสดุตั้งต้นอย่าง Aluminium Coil หรือม้วนอลูมิเนียม ที่มีส่วนผสมของกระป๋องอลูมิเนียมใช้แล้วกว่า 69% ที่ผ่านการหลอมละลาย ขึ้นรูปเป็นแท่ง และรีดให้เป็นแผ่น ม้วนอลูมิเนียมที่ว่านี้ก็ยังจะต้องผ่านกระบวนการอีกหลายขั้นตอน โดยจะถูกส่งมายังโรงงานผลิตกระป๋องอลูมิเนียมเพื่อนำไปเข้าสู่กระบวนการผลิตเป็นกระป๋องต่อไป

สำหรับขั้นตอนการผลิตกระป๋องอลูมิเนียมนั้นจะแยกออกเป็น 2 ส่วน คือ ตัวกระป๋อง (Can Body) และฝากระป๋อง (Can end) ซึ่งจะมีขั้นตอนการผลิตที่แยกออกจากกัน และจะประกอบรวมกันหลังจากบรรจุเครื่องดื่มเสร็จเรียบร้อยแล้ว

 
ขั้นตอนการผลิตกระป๋องอลูมิเนียม (Can Body)
  • Aluminium Coil จะถูกส่งเข้าเครื่อง Uncoiler เพื่อคลี่แผ่นอลูมิเนียมออกมาจากม้วน จากนั้นจะเข้าสู่ขั้นตอนเพิ่มสารหล่อลื่นชนิด Food Grade ซึ่งจะช่วยในการตัดและขึ้นรูปอลูมิเนียมของเครื่อง Cupper Press
  • เครื่อง Cupper Press จะเริ่มกระบวนการขึ้นรูปกระป๋อง ซึ่งถือเป็นกระบวนการสำคัญของการผลิตกระป๋องอลูมิเนียมเลยก็ว่าได้ เพราะมีความแตกต่างจากบรรจุภันฑ์โลหะชนิดอื่นๆ ที่มี 3 ชิ้นส่วน และต้องมีการเชื่อมส่วนประกอบเข้าด้วยกันในภายหลัง แต่สำหรับกระป๋องอลูมิเนียมนั้นจะมีเพียงแค่ 2 ชิ้นส่วนเท่านั้น และการขึ้นรูปกระป๋องจะเริ่มต้นโดยการตัดแผ่นอลูมิเนียมเป็นทรงกลมและขึ้นรูปเป็นทรงถ้วยต่อจากส่วนนี้ ส่วนเศษอลูมิเนียมที่เหลือจากการขึ้นรูปจะถูกนำไปรีไซเคิลต่อไป
  • ฐานกระป๋องที่ขึ้นรูปแล้ว จะถูกลำเลียงเพื่อเข้าสู่กระบวนการยืดตัวกระป๋องให้ได้ความหนาและความสูงตามที่กำหนด ด้านบนของกระป๋องจะถูกตัดให้เรียบเท่ากัน และด้านล่างของกระป๋องจะถูกทำให้นูนเข้าไปด้านในให้เป็นทรงโดมเพื่อเพิ่มความแข็งแรงให้กับตัวกระป๋อง เนื่องจากโครงสร้างรูปโดมสามารถรับน้ำหนักได้ดี จึงสามารถทนแรงดันจากตัวเครื่องดื่มได้มาก ซึ่งนั่นยังช่วยให้ประหยัดปริมาณการใช้อลูมิเนียมลงไปได้ เพราะไม่ต้องใช้อลูมิเนียมเพิ่มเติมในการเสริมความแข็งแกร่งแต่อย่างใด
  • กระป๋องที่ผ่านการยืดจนได้ความสูงที่ถูกต้องแล้ว จะเข้าสู่ขั้นตอนการทำความสะอาด 7 ขั้นตอน คือ ล้างด้วยสารเคมี  2 ครั้ง ตามด้วยล้างด้วยน้ำ 1 ครั้ง เคลือบผิวเฉพาะผลิตภัณฑ์ เบียร์, Retort และ Energy Drink 1 ครั้ง ล้างด้วยน้ำอีก 1 ครั้ง ก่อนจะล้างด้วยน้ำที่ผ่านการกรองด้วยระบบ RO (Reverse Osmosis หรือ การกรองน้ำโดยใช้เยื่อกรองน้ำแบบพิเศษที่มีความละเอียดมากถึง 0.0001 ไมครอน) อีก 1 ครั้ง เพื่อทำให้กระป๋องมีความสะอาดและถูกสุขอนามัย และเคลือบผิวกระป๋องด้วยสารหล่อลื่นชนิด Food Grade อีก 1 ครั้งเพื่อให้ผิวกระป๋องลื่น ก่อนนำไปอบให้แห้ง
  • จากนั้นจะเป็นขั้นตอนการพิมพ์ลายกระป๋องที่สามารถพิมพ์ได้รอบตัวแบบ 360 องศาอย่างไร้รอยต่อ โดยสามารถพิมพ์หมึก 6 สีลงบนกระป๋องได้ในเวลาเดียวกัน ตามด้วยการเคลือบด้านนอกตัวกระป๋องเพื่อป้องกันรอยต่างๆ และเพิ่มความเงางามให้กระป๋อง ก่อนจะเข้าสู่ขั้นตอนการอบเพื่อให้สีแห้ง
  • นอกจากการเคลือบภายนอกแล้ว กระป๋องอลูมิเนียมก็ยังมีการเคลือบภายในกระป๋องด้วยสเปรย์ชนิดพิเศษ เช่น สเปรย์ประเภท BPA free หรือ BPA NI (Non-intent) เพื่อป้องกันการทำปฏิกิริยาระหว่างเครื่องดื่มกับโลหะ (ตัวกระป๋อง) จากนั้นนำไปอบอีกครั้งเพื่อทำให้แน่ใจว่าสารเคลือบแห้งสนิทดี
  • ส่วนบนของกระป๋อง (คอกระป๋อง) จะถูกทำให้แคบลงในลักษณะที่รับกับฝากระป๋องที่จะต้องปิดผนึกหลังจากบรรจุเครื่องดื่มแล้ว
  • ในขั้นตอนสุดท้ายของกระบวนการผลิต กระป๋องทั้งหมดจะต้องผ่านการทดสอบหารอยรั่วด้วยการทบสอบด้วยแสงชนิดพิเศษที่สามารถหารอยรั่วขนาดเล็กได้อย่างมีประสิทธิภาพ
  • กระป๋องที่ผ่านการทดสอบหารอยรั่วแล้วจะถูกบรรจุลงพาเลทเพื่อส่งไปยังโรงงานบรรจุเครื่องดื่มต่อไป

*BPA (Bisphenol A) คือ สารเคมีที่เติมเข้าไปในผลิตภัณฑ์และภาชนะบรรจุอาหารต่างๆ เช่น ขวดนมพลาสติก ซึ่ง BPA จะเข้าไปเพิ่มความแข็งแรงและยืดหยุ่นให้พลาสติกที่ใช้ผลิตบรรจุภัณฑ์ BPA ยังใช้เป็นเยื่อบุด้านในของภาชนะบรรจุอาหารกระป๋องเพื่อป้องกันการสึกหรอและกัดกร่อน อย่างไรก็ตาม สาร BPA สามารถเข้าสู่ร่างกายได้จากการปนเปื้อนมากับอาหารที่บรรจุอยู่ในภาชนะที่มีการใช้สารนี้ ซึ่งส่งผลเสียต่อร่างกายหลายประการ ทั้งจากการสัมผัสผ่านการหายใจ (ปวดศีรษะ คลื่นไส้) ทางผิวหนัง (เป็นผื่นแดง คัน) หรือการกลืนเข้าไป (คลื่นไส้ อาเจียน) จนนำไปสู่โรคต่างๆ ตามมา เช่น โรคมะเร็ง โรคเบาหวาน โรคหัวใจ เป็นต้น

**BPA Free คือผลิตภัณฑ์ที่ไม่มีส่วนประกอบของสาร BPA จึงไม่เป็นอันตรายต่อผู้บริโภคที่บริโภคอาหารในภาชนะเหล่านี้ และมั่นใจได้ว่าภาชนะที่มี BPA Free จะ ปลอดภัยต่ออาหารและเครื่องดื่ม เมื่อโดนความร้อนก็จะไม่มีสารปนเปื้อนออกมากับอาหารด้วย

 

ขั้นตอนการผลิตฝากระป๋องอลูมิเนียม (Can End)
  • การขึ้นรูปฝากระป๋องอลูมิเนียมจะเริ่มด้วยขั้นตอนเดียวกับการผลิตตัวกระป๋อง คือ Aluminium Coil จะถูกส่งเข้าเครื่อง Uncoiler เพื่อคลี่แผ่นอลูมิเนียมออกมาจากม้วน จากนั้นจะเข้าสู่ขั้นตอนเพิ่มสารหล่อลื่นชนิด Food Grade ซึ่งจะช่วยให้การขึ้นรูปฝากระป๋องหลังจากนี้มีความไหลลื่น ไม่ติดขัด ก่อนจะนำไปเข้าเครื่อง Shell Press ตัดแผ่นอลูมิเนียมเป็นทรงกลมตามขนาดฝาที่ถูกต้อง
  • แผ่นฝากระป๋องเหล่านี้จะถูกทำให้เป็นร่องรอบด้าน และปิดร่องด้วยกาวชนิดพิเศษเพื่อให้สามารถปิดกระป๋องได้แน่นขึ้นเมื่อประกอบฝาเข้ากับตัวกระป๋อง จากนั้นนำไปเข้าเครื่องตรวจสอบด้วยกล้องว่ากาวถูกฉีดไปทั่วร่อง 100% หรือไม่ ก่อนจะนำไปอบให้แห้ง
  • จากนั้นจะเป็นการทำห่วงเปิดและปั๊มรอยสำหรับเปิดกระป๋องบนฝากระป๋องเพื่อให้ง่ายต่อการเปิดกระป๋อง
  • ฝากระป๋องทุกอันจะต้องผ่านการทดสอบหารอยรั่วด้วยแสงชนิดพิเศษที่สามารถหารอยรั่วขนาดเล็กได้อย่างมีประสิทธิภาพ
  • ฝากระป๋องที่ประกอบเสร็จเรียบร้อยแล้วจะถูกแพ็กรวมกันเพื่อขนส่งไปยังโรงงานบรรจุเครื่องดื่มต่อไป

กระป๋องและฝากระป๋องอลูมิเนียมจะถูกส่งแยกกันไปยังโรงงานบรรจุเครื่องดื่ม และจะประกอบเข้าด้วยกันหลังจากบรรจุเครื่องดื่มเสร็จเรียบร้อยแล้วด้วยเครื่อง Can Seamer ในลักษณะ Overlab (ซ้อนทับ) ซึ่งสามารถปิดระหว่างตัวกระป๋องและฝากระป๋องได้อย่างสนิท

กว่าจะได้มาเป็นกระป๋องอลูมิเนียมใบใหม่แต่ละใบนั้นถือว่าไม่ง่ายเลย อย่างไรก็ตาม บริษัทผู้ผลิตกระป๋องอลูมิเนียมต่างก็ตระหนักถึงความปลอดภัยและประสบการณ์การใช้งานของผู้บริโภคเป็นสำคัญ จึงค่อนข้างให้ความสำคัญกับขั้นตอนการผลิตในทุกขั้นตอน

ถึงแม้กระป๋องอลูมิเนียมจะมีกระบวนการผลิตหลากหลายขั้นตอนเพียงใด แต่ผลลัพธ์ที่ได้ก็ช่วยลดการใช้ทรัพยากรธรรมชาติลงได้เยอะเลย ผ่านการรีไซเคิลกระป๋องอลูมิเนียมใช้แล้วที่สามารถรีไซเคิลได้ 100% จนได้เป็นกระป๋องอลูมิเนียมใบใหม่ที่พร้อมใช้งานได้ต่อไปไม่รู้จบ หรือเรียกว่า “Closed Loop Recycling”

 

ขอบคุณข้อมูลดีๆ จากบริษัท ไทย เบเวอร์เรจ แคน จำกัด 

อ้างอิง
– Omar Khaled, MANUFACTURING OF SODA CANS, Academia
https://www.academia.edu/11146284/Manufacturing_of_soda_cans
– Ball Corporation, HOW BALL BUILDS BETTER CANS: AN OVERVIEW OF OUR TOUR IN 8 SIMPLE STEPS
– Ball Corporation, HOW BALL MAKES BEVERAGE ENDS
– Ball Corporation, BEVERAGE CANS: ADVANCED METAL PACKAGING BY BALL
https://www.ball.com/as/solutions/markets-capabilities/capabilities/beverage-cans
– อาจวรงค์ ป๋องแป๋ง จันทมาศ, ทำไมกระป๋องน้ำอัดลมเป็นทรงกระบอก, 2019
https://www.facebook.com/ardwarong/posts/2632464743541354
– Mittwater, ระบบน้ำ RO (Reverse Osmosis) คืออะไร เรื่องที่ต้องรู้ก่อนการติดตั้งระบบน้ำอุตสาหกรรม, 2020
https://www.mittwater.com/reverse-osmosis-system/
– Meriarts, BPA คืออะไร?, 2019
https://www.meriarts.com/blog/bpa
– Micronware, ไขข้อสงสัย ! BPA Free คืออะไรกันนะ, 2021
https://bit.ly/3vbAzOq
Facebook
Twitter
LinkedIn

บทความที่เกี่ยวข้อง

ส่องมุมมองประเทศไทย ในการทำ EPR

ขยะในประเทศไทยส่งผลกระทบทั้งต่อสิ่งแวดล้อมไม่น้อยเลย เราควรจะแก้ปัญหานี้อย่างไร มีวิธีการใดที่จะนำมาใช้ได้ และภาคส่วนไหนที่ต้องรับผิดชอบบ้าง?

อ่านต่อ

MOU Recyclable Beverage Packaging

พิธีลงนามบันทึกความร่วมมือ (MOU) เพื่อส่งเสริมการผลิตบรรจุภัณฑ์เครื่องดื่มที่สามารถรีไซเคิลได้ระหว่างภาครัฐและภาคเอกชน

อ่านต่อ