อลูมิเนียมถือได้ว่าเป็นโลหะที่ถูกนำมาใช้ประโยชน์มากที่สุดตัวหนึ่งทั้งในภาคอุตสาหกรรมและภาคครัวเรือน โดยเราสามารถพบอลูมิเนียมได้ทั้งในรูปแบบกระป๋องอลูมิเนียมบรรจุเครื่องดื่ม ฟอยล์ห่ออาหาร อุปกรณ์ครัว กรอบประตูหน้าต่าง ชิ้นส่วนรถยนต์ หรือแม้แต่ชิ้นส่วนเครื่องบินและชิ้นส่วนยานอวกาศ ผลิตภัณฑ์เหล่านี้ล้วนมีส่วนผสมหลักเป็นโลหะอลูมิเนียมทั้งสิ้น แต่อลูมิเนียมที่ว่านั้นจะมีความเหมือนและความต่างกันอย่างไร? Aluminium Loop ชวนผู้อ่านมาหาคำตอบกันค่ะ

ก่อนอื่นเลยเรามาเรียนรู้ถึงคุณสมบัติของอลูมิเนียมกันก่อนดีกว่า เพราะบางคนอาจจะสงสัยว่าเจ้าโลหะตัวนี้มีดียังไง ทำไมถึงนำไปใช้ประโยชน์ได้หลากหลายเลย

ด้วยคุณสมบัติที่มีความแข็งแรงแต่มีความหนาแน่นน้อยและน้ำหนักเบา นำความร้อนและความเย็นได้ดี ทนต่ออากาศจึงไม่ถูกกัดกร่อน สามารถขึ้นรูปได้ง่าย และที่สำคัญสามารถรีไซเคิลเพื่อนำกลับมาใช้ประโยชน์ใหม่ได้เรื่อยๆ ไม่รู้จบ ทำให้อลูมิเนียมถูกนำไปใช้ในหลากหลายอุตสาหกรรม

อย่างไรก็ตาม หลายผลิตภัณฑ์ที่มีอลูมิเนียมเป็นส่วนประกอบนั้นไม่ได้ใช้อลูมิเนียมบริสุทธิ์ 100% แต่มักจะเป็นอลูมิเนียมผสม (Aluminium Alloy) กับธาตุอื่นๆ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของวัสดุให้เหมาะกับการใช้งานนั้นๆ ซึ่งธาตุที่ผสมก็มีทั้งแม็กนีเซียม, ซิลิกอน, ทองแดง, แมงกานีส และสังกะสี เป็นต้น โดยเราสามารถแยก Aluminium Alloy ออกเป็น 9 ซีรีส์ ตามคุณสมบัติของอลูมิเนียมที่มีการผสมกับธาตุต่างๆ แล้ว

Series 1xxx: อลูมิเนียมที่มีความบริสุทธิ์ไม่น้อยกว่า 99.00%

• ความบริสุทธิ์ของอลูมิเนียมอยู่ระหว่าง 99.0% – 99.9% มีความแข็งแรงไม่สูงมาก แต่มีความเหนียว นำความร้อนและนำไฟฟ้าได้ดี และสะท้อนแสงได้ดี สามารถขึ้นรูปและตัดแปรรูปได้ง่าย เหมาะสำหรับใช้ทำเครื่องครัวและภาชนะใส่อาหาร สายไฟฟ้าแรงสูง แผ่นสะท้อนแสง เป็นต้น

Series 2xxx: อลูมิเนียมเจือทองแดง (Aluminium-Copper Alloys) 

• มีความแข็งแรงสูง โดยทองแดงยังช่วยให้การไหลของโลหะดีขึ้น นิยมใช้กับงานที่ต้องการความแข็งแรงสูง เช่น กระทะล้อ ล้อแม็ก หัวลูกสูบ กระบอกสูบ เป็นต้น

Series 3xxx: อลูมิเนียมเจือแมงกานีส (Aluminium-Manganese Alloys)

• มีความแข็งแรงค่อนข้างดี ต้านทานการกัดกร่อนได้ดี มีความยืดหยุ่น จึงสามารถดัดโค้งได้ นิยมนำมาทำกระป๋อง ฝาเครื่องดื่ม เครื่องใช้ไฟฟ้า ชิ้นส่วนยานยนต์ เครื่องทำความเย็น เป็นต้น

Series 4xxx: อลูมิเนียมเจือซิลิกอน (Aluminium-Silicon Alloys)

• ซิลิกอนช่วยให้โลหะผสมนี้มีน้ำหนักเบา เพิ่มคุณสมบัติของการไหลตัวขณะขึ้นรูปได้ดี ไม่แตกหักง่าย และยังต้านทานการสึกกร่อนได้ดี เหมาะที่จะขึ้นรูปงานที่มีความซับซ้อน เช่น งานด้านสถาปัตยกรรม ห้องเครื่องและก้านสูบของเครื่องยนต์ เป็นต้น

Series 5xxx: อลูมิเนียมเจือแมกนีเซียม (Aluminium-Magnesium Alloys) 

• มีความแข็งแรงสูง ช่วยให้แผ่นอลูมิเนียมมีความกรอบ ทนต่อการกัดกร่อนได้ดี โดยเฉพาะ น้ำทะเล จึงนิยมใช้ทำอุปกรณ์สำหรับเรือเดินทะเล และฝากระป๋อง เป็นต้น

Series 6xxx: อลูมิเนียมเจือแมกนีเซียมและซิลิกอน (Aluminium-Magnesium-Silicon Alloys)

• มีคุณสมบัติที่ง่ายต่อการกลึง ไส ขัดแต่ง นิยมใช้ในงานสถาปัตยกรรม ใช้ทำเฟอร์นิเจอร์ กรอบประตูหน้าต่าง ชิ้นส่วนยานยนต์ และเครื่องใช้ไฟฟ้า เป็นต้น

Series 7xxx: อลูมิเนียมเจือสังกะสี (Aluminium-Zinc Alloys) 

• มีความแข็งแรงสูงมาก น้ำหนักเบา ทนแรงดันได้สูง ต้องขึ้นรูปโดยใช้ความร้อน ใช้ในการผลิตชิ้นส่วนเครื่องบิน และชิ้นส่วนโทรศัพท์มือถือ เป็นต้น

Series 8xxx: อลูมิเนียมเจือลิเธียม (Aluminium-Lithium Alloys) 

• มีส่วนผสมของลิเธียมซึ่งเป็นธาตุที่มีความหนาแน่นน้อยที่สุด ทำให้โลหะอลูมิเนียมผสมชนิดนี้มีน้ำหนักเบา มักใช้ในอุตสาหกรรมการบินและอวกาศเป็นหลัก เนื่องจากช่วยลดน้ำหนักได้มาก เช่น ชิ้นส่วนอวกาศ เครื่องบินรบ เป็นต้น

Series 9xxx: ยังไม่มีการใช้งาน

ตัวเลขตัวแรก 1-9 จะเป็นตัวเลขที่แสดงถึงซีรีส์ของอลูมิเนียมผสมทั้ง 9 ซีรีส์ และในแต่ละซีรีส์จะมีตัวเลขหลักที่สองถึงหลักที่สี่แตกต่างกันไปอีกตามปริมาณส่วนผสมที่แตกต่างกัน ตัวอย่างเช่น